Bidasoa ibaiko urek zeharkatzen dute Bera herria. Nafarroako txoko hau ongi ezkutuan dago mendi eta harkaitz artean, Gipuzkoa eta Lapurdiko mugatik gertu. Inguruko mendietatik lortzen dituzte batez ere beratarrek Sanjuanera deritzon pomadarentzat beharrezkoak diren 31 belarrak. Berton eskuragarri ez badaude, beste zenbait bazterretan aurkitzen dituzte. Oso interesgarria da ukendua, bitxia baita hau prestatzeko behar den sendabelar kopuru handiarengatik, 31 hain zuzen ere.
 |
| Bera (Bortziriak, Nafarroa) |
Pomadaren prestaketa aztunpa ukenduaren arrunt antzekoa da, baina adierazgarria Sanjuanera osatzeko behar diren belar kantitate eta motak dira. Honakook dira aipatutako 31 belarrak:
-Salbia (Salvia officinalis L.): hostoak eta loreak
a
a
-Larrosa (Rosa L.): petaloak
a
a
-Ilena (Calendula officinalis L.): loreak
a
-Ezkaia edo xarpota (Thymus vulgaris L.): hostoak eta loreak
a
-Erromeroa (Rosmarinus officinalis L.): hostoak eta loreak
a
-Intxaurrondoa (Juglans regia L.): hostoak
a
-Apo-belarra (Vervascum thapsus L.): loreak, bestela hostoak
a
-Zorne-belarra (Senecio vulgaris L.): hostoak
a
-Azeri-buztana (Equisetum arvense L., Equisetum telmateia L.): ageriko zatia
a
-Berbena (Verbena officinalis L.): hostoak eta loreak
a
-Pasmo-belarra (Anagallis arvensis L.): ageriko zatia a
-Milorria (Achillea millefolium L.): loreak
a
a
-Iodo-belarra (Chelidonium majus L.): ageriko zatia
a
-“Curamales”: hostoak, loreak eta zurtoin xamurrak a
-Santio belarra (Hypericum perforatum L.): hosto eta loreak
a
a
-Malba (Malva moschata L.): hosto eta loreak
a
-Arnika (Arnica montana L.): loreak
a
-Hirusta (Trifolium L.): hosto eta loreak
a
-Intsusa (Sambucus nigra L.): azala eta loreak
a
-Laharra (Rubus L.): zurtoin xamurrak
a
-Zaingorria (Potentilla reptans L.): ageriko zatia
a
-Plantaina edo zain-belarra (Plantago lanceolata L.): sustraia
a
-Lapa-belarra (Arctium minus L.): sustraia
a
a
-Izpilikua (Lavandula L.): hostoak eta loreak
a
-Kamamila (Chamaemelum nobile L.): loreak
a
-Uso-belarra (Agrimonia L.): hostoak
a
-Xaboi-belarra (Saponaria officinalis L.): hostoak eta loreak
a
-Orein mihia (Phyllitis scolopendrium L.): hostoak
a
-Bostorria (Potentilla reptans L.): hostoak
a
-Arraixka (Melissa officinalis L.): hostoak
a
-Bulneraria (Anthyllis vulneraria L.)
 |
| Ezkaia edo xarpota |
Ukendua osatu ostean, larruazaleko arazoen aurka erabil daiteke eta onddoak eta ekzemak tratatzeko.
Eskerrik asko Lide Alkorta, Izaro Almandoz eta June Artaetxebarria.
No hay comentarios:
Publicar un comentario