Medikuntza eta Zientzia Historiaren Euskal Museoa

EHUko Leioako campusean, Medikuntza Fakultatean eta Bibliotekan dago Medikuntza eta Zientzia Historiaren Euskal Museoa. 1.520 metro karratuko azalera du, 21 aretotan banatuta eta bertan 4.549 gauzaki eta 5.000 liburu daude, batez ere helburu didaktikokoak. Medikuntzaren historiaren museoa da nagusiki, baina Natur Zientzien eta Teknologiaren historiaren museoa ere bada. Euskal Herriko Medikuntzak azken mendeetan nondik jo du jakiteko grina baduzue, hurbil zaitezte bisitatzera.
   

                  
Egitasmoaren eta museo honen bultzatzaile, sustatzaile eta sortzaile nagusia Jose Luis Goti Iturriaga doktorea da eta gaur egun Anton Erkoreka Barrena da arduradun eta zuzendaria. 1982an sortu zuten. 
                                         

Baina museo honen sorkuntza nondik datorren jakiteko, 1969ra jo behar dugu. Urte hartan egin zen antropologia astean, Koldo Mitxelena, Joxe Miel Barandiaran, Escudero, Basabe eta beste hainbat bildu ziren. Goti doktorea, bere tesi doktorala 60. hamarkadan egin ostean, euskal medikuntza jorratu nahian zebilen. Laguntza ugari jaso zituen kultura, zientzia, medikuntza eta unibertsitateko pertsona batzuen eskutik eta aurrera egin zuen; 1979an Euskal Herriko Medikuntzaren inguruko eskolak ematen hasi zen (larunbat goizetan unibertsitatean).
            

Eta azkenik, mediku eta akademiko batzuek ekarritako gauzaki, material, liburu eta dokumentuei esker, 1982ko maiatzaren 25ean inauguratu zen museoa. Monreal irakaslea zen orduko errektorea eta Mendez doktorea Medikuntza Fakultateko dekanoa. Han izan ziren, besteak beste, Julio Caro Baroja eta Joxe Miel Barandiaran.
                                               

                  
Jose Luis Goti doktoreak eginiko lanaren emaitza da museoa, eta sortzailearen izena darama orain museoak. Hainbat jardunaldi, mahainguru eta ekitaldi burutu dira museoan. Museoak helburu eta betekizun ezberdinak ditu. Batetik, interes zientifiko eta kulturala eta bestetik, helburu dozentea edo didaktikoa: ikasleek medikuntza-praktikak egiten dituzte bertan eta bertan ikasitakoak azterketarako balio du.
                                  

Duela hiru urte mende laurdena bete zuen museo hau Euskal Medikuntzaren ondarea da. Munduko edozein museotako aretotan, istorio harrigarriak gordetzen dituzten objektuak aurki daitezke, museoak, azken finean, iraganaren ondarea direlako. Medikuntza eta Zientzia Historiaren Euskal Museoan, esate baterako, askotariko bitxikeriak aurki daitezke: mikroskopioak, sendabelarren aleak, xiringa zaharrak eta aspaldiko botiken edukiontziak, besteak beste. Barriola izeneko gelan, XIX. mendeko zirujauen lanabesak ageri dituen maleta bat dago, museoak Bilboko mediku familia batengandik dohaintzan jaso zuena. Anton Erkoreka museoko zuzendariak azaldu duenez, tresnak lehenengo karlistaldikoak zirela uste zuten. Baliteke, beraz, Zumalakarregi jeneralarekin Bilbo setiatzera joandako armadako zirujauen tresnak izatea museoko apaletan gaur egun ikus daitezkeenak. 

Bi ezaugarri nagusi dauzka Erkorekak zuzendutako museoak. Alde batetik, XX. mendeko medikuntza hartu dute ardatz, hori baita beren espezialitatea, eta, bestetik, bildutako objektu ia guztiak jatorrizkoak dira, iraganean medikuek erabilitakoak; kopiarik ez dago haienean. 

Urtero sei mila bisitari inguru ditu museoak, eta dozenaka ikertzailek zein ikaslek erabiltzen dituzte museoak eskainitako informazio iturriak. Euskal Medikuntzaren Historia eskolak ere museoko mintegian egiten dituzte. 

              

Jakin-minak interesa piztu badizu, zatoz eta ezagut ezazu!